Taikurin hatusta tuli Sihirbazın şapkası : Käännös suomi−turkki opinnäytetyönä

Abstract

TIIVISTELMÄ

Lutfi, Ilknur. Miten Taikurin hatusta tuli Sihirbazın şapkası − Käännös suomi−turkki opinnäytetyönä. Kevät 2018, 59 s., 2 liitettä. Diakonia-ammattikorkeakoulu, Asioimistulkkauksen koulutus, tulkki (AMK).

Tämän opinnäytetyön tavoitteena oli osoittaa kääntäjän työ ja lastenkirjojen kääntämisprosessit. Tällä käännöksellä turkkilaiset lapset voivat tutustua hyvin tunnettuun suomalaiseen kirjailijaan omalla äidinkielellään. Tämä opinnäytetyö sisältää myös seuraavat aiheet: On olemassa muutamia esimerkkejä, joissa kirjoittaja esittää käännösstrategioita ja käännösmenetelmiä. Käännös on esitelty sekä turkilaisille lapsille, jotka asuvat Suomessa, että Turkissa asuville lapsille. Tässä työssä selvitettiin, miksi Suomessa syntyneet ja täällä kasvaneet lapset eivät halunneet muuttaa hahmojen nimeä turkkilaisiin nimiin. Kuitenkin Turkissa asuvat lapset halusivat vaihtaa hahmojen nimeä. Opinnäytetyö koostuu raportista, käännöstyöstä, ja haastatteluista kohderyhmien ja heidän opettajiensa kanssa. Tämän opinnäytetyön toiminnallista osaa sisältyi käännöksestä keskustelu lasten kanssa. Haastattelu järjestettiin syyskuussa 2017 turkin kielen oppitunneilla 1.‒4.-luokkalaisten oppilaiden kanssa Suomessa ja Turkissa. Turkissa asuvien lasten ja opettajan haastattelu toteutettiin Applen FaceTime-sovelluksen kautta. Oppilaiden opettajat antoivat rakentava palautetta. Suomessa on rajoitettu määrä turkinkielisia lastenkirjoja. Tästä opinnäytetyöstä voi olla hyötyä turkkilaisille lapsille, jotka ovat syntyneet Suomessa ja joiden vanhemmat haluavat ylläpitää lasten äidinkieltä.

ABSTRACT

Lutfi, Ilknur. Translation Finnish−Turkish of the first chapter of Tove Jansson’s book Taikurin hattu. 59 p., 2 appendices. Language: Finnish. Spring 2018. Diaconia University of Applied Sciences. Degree Programme in community interpreting. Degree title: Interpreter.

The aim of this thesis was to show the work of translators and the translation processes of children’s books. With this translation, Turkish children can get acquainted with a very well-known Finnish author in their own mother tongue. This thesis includes also theory of translation and it also discusses the importance of integration. There are a few examples where the author shows translation strategies and translation methods. The translation was presented both to Turkish-speaking children who live in Finland and children who live in Turkey. This thesis analyzes why children born and grown up in Finland did not like the change of the characters’ names into Turkish names. However, children who live in Turkey wanted to change the characters’ names. The thesis consists of a report, translation work and interviews with the target children and the teachers. The functional section of this thesis contains discussions with children about the translation. One interview took place in September 2017 in the Turkish language lesson with first to fourth grade students. Another interview was implemented with iPhone programme Face Time with students who live in Turkey. Finland has a limited amount of Turkish language books so this thesis benefits Turkish children who were born in Finland and the parents who want to maintain their children’s mother tongue.

ÖZET

Lutfi, İlknur. “Taikurin hattu” nasıl “Sihirbazın şapkası” oldu. Birincisi bölüm, Fince−Türkçe cevrildi. Ilkbahar 2018. 59 sayfa, 2 ek. Diakonia Uygulamalı Bilimler Universitesi. Toplum çevirmenliği bölümü: tercüman.

Bu tezin calışılmasının amacı, çevirmenlik çalışmalarını ve çocuk kitaplarının çeviri süreçleri hakkında bilgi sunmaktır. Bu çeviriyle, Türk çoçuklari Finlandiya’nın tanınmış yazarı Tove Jannson’un Muumi öyküsüyle anadilleriyle tanışmış olacaklardır. Bu tezde, çevirinin ne anlama geldiği açıklanmış ve çeşitli çeviri teorilerini örnekler verilerek ele alınmıştır. Özellikle çevirinin entegrasyon süreci ve bunun önemi ele alınarak incelenmistir. Bu çeviri Finlandiya’da yaşayan türkçeyi konuşabilen ve Türkiye deki öğrencilere yönelik yapılmıştır. Finlandiya’da doğan ve eğitim gören Türk öğrencilerin neden öykünün kahramanlarının isimlerinin Türkçe'ye çevrilmesini istemediklerini ve bunun yanında Türkiye'deki öğrencilerin ise kahramanların isimlerinin yerine Türkçe karsılıklarını (eşdeğerlerini) neden istedikleri incelendi. Tez bir rapor, bir çeviri çalısması, öğrenciler ve öğretmenleriyle yapılan mülakattan oluşmaktadır. Çalışmanın işlevsel kısmı öğrencilerle yapılan bir mülakatı içermektedir. Bu mülakat 2017 yılı eylül ayında, Türkçe ana dil dersleri alan 1-4 arasındaki sınıflardaki öğrenciler ile gerçekleştirilmistir. Türkiye deki öğrencilerle olan görüşmeler, Facetime iPhone uygulaması kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Öğrencilerin öğretmenleri de bu tez calışmasıyla ilgili yapıcı ve olumlu değerlendirmelerde bulunmuşlardır. Finlandiya da cok az sayıda Türkçe basılmış çocuk kitabı bulunmaktadır. Bu Tez çalışmasının ürünü olan çeviri hem Finlandiya da doğan Türk çoçukları, hem de onların ebeveynleri için faydalı olacaktır.