SAATTOHOIDON SANASTO SUOMI - TURKKI

Abstract

TIIVISTELMÄ

Yasemin Cakmak Saattohoidon sanasto suomi–turkki 49 s., 2 liitettä. 12, 2018 Diakonia-ammattikorkeakoulu Asioimistulkkauksen koulutus Tulkki (AMK)

Opinnäytetyön tavoitteena oli laatia saattohoidon suomi–turkki-sanasto tulkeille, kääntäjille sekä näillä aloilla opiskeleville. Lisäksi sanastoa voi hyödyntää kuka tahansa, joka tarvitsee terveysalan sanastoa näillä kielillä. Sanasto koostuu suomen-kielisistä termeistä ja niiden määritelmistä sekä turkinkielisistä vastineista ja niiden määritelmistä. Sanastossa on yli 108 termiä, jotka ovat suomen kielen mukaisessa aakkosjärjestyksessä.

Opinnäytetyö muodostuu kahdesta osasta, jotka ovat teoriaosa ja sanasto. Teoria-osassa käsitellään asioimistulkkausta, saattohoitoa, sanastotyötä ja sanaston laadin-nan prosessia. Lähes kaikki määritelmät otettiin valmiiksi laadittuina. Vastineet ja määritelmät löytyivät hyvin, lukuun ottamatta sanan ”algolog” suomenkielistä mää-ritelmää ei löytynyt. Kerätty sanasto on opinnäytetyön liitteenä.

Sanasto laadittiin siten, että ensin luettiin erilaisia saattohoitoon liittyviä suomen-kielisiä julkaisuja, jotka kuuluvat eri viranomaisille. Suomen kieliset termit kerättiin näistä sivustoista. Tämän jälkeen luettiin vastaavia internetsivustoja turkin kielellä ja etsittiin sieltä suomenkielisille termeille vastineita. Erikoissanojen kohdalla etsit-tiin myös määritelmiä. Kun suomenkieliset termit oli kerätty ja niiden turkinkieliset vastineet oli löydetty, etsittiin suomenkielisten termien määritelmiä. Lopuksi etsit-tiin turkinkielisiä määritelmiä.

Lähteinä toimivat Terveyskirjasto, kielitoimiston sanakirja ja Tieteen Termipankki. Turkin kielen vastineiden määritelmät kerättiin viranomaisten ylläpitämistä lähteis-tä kuten TDK (Turkin kielen laitos) ja Turkin terveysministeriön julkaisusta, joka on valmistettu terveysalan opetustarkoitukseen. Koko opinnäytetyön prosessin aikana valittiin lähteiksi virallisia ja asiantuntijoiden julkaisuja.

Asiasanat: saattohoito, tulkkaus, asioimistulkkaus, sanastotyö,terveys

ABSTRACT

Yasemin Cakmak Finnish–Turkish glossary of end-of-life care 49 pages, 2 appendices 12, 2018 Diaconia University of Applied Sciences Degree Program in Community Interpreting Interpreter

The aim of this thesis was to compile a Finnish–Turkish glossary in the field of end-of-life care. The glossary is meant especially for interpreters, translators and stu-dents on this field, but anyone can benefit from it. The glossary consists of terms and their definitions in Finnish, the same terms in Turkish with their definitions. There are 108 terms in the glossary and they are in Finnish alphabetical order.

The terms have been collected mainly by reading the Finnish end-of-life care guide (In Finnish Hyvä saattohoito Suomessa), which is published by Ministry of Social Affairs and Health. This study is parted into two sections, theory and glossary. The first mentioned deals with end-of-life care, health, terminology work and interpreta-tion. The Finnish–Turkish glossary is attached to the thesis.

Firstly, Finnish terms were collected, then their equivalents were searched in Turk-ish and finally their definitions were found in both languages.

Finland’s official languages are Finnish and Swedish. If patient does not able com-municate in one of those languages, he or she needs an interpreter. Interpreters should do terminology work and prepare extensively for interpretations. Glossaries are important materials in this work. This glossary was needed because a dictionary about End-of-life care has not been published in this pair of languages yet.

Keywords: end-of-life care, health, terminology, interpretation, glossaries

Özet

Cakmak, Yasemin Fince –Türkçe Yaşam sonu bakım terimleri sözlüğü 49 sayfa, 2 ekler 12, 2018 Diakonia Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Toplum çevirmenliği bölümü Tercüman

Bu tezin amaci, bir Fince –Türkçe Yasam sonu bakım Terimleri Sözlüğü hazırlamaktı. Tezin hedef kitlesi öncelikle toplum çevirmenleri ve bu bölümde eğitim gören öğrencilerdir, fakat bu sözlükten, Fince –Türkçe dilinde sağlık alanında ve özellikte yasam sonu bakım terimleri sözlüğüne gereksinim duyan herkes faydalanabilir. Sözlükte Fince terimler, terimlerin Türkçe karşılıkları ve

Finlandiya’nın resmi dilleri Fince ve İsveççedir. Kendini bu dillerde ifade edemeyen hasta ve hasta yakınları için, gerektiğinde bir profesyonel toplum çevirmeni bulundurulması gerekir. Bu çevirmen sağlık personeli ile hasta ve/veya hasta yakınlarının birbirlerini daha iyi anlamalarını sağlayacaktır. Böylelikle hem hasta ve hasta yakınlarına güven duygusu verilmiş olur hem de onların istekleri daha iyi dikkate alınır.

Yasam sonu bakım ihtiyacı Finlandiya’da, 100 000 kişilik nüfus için her yıl yaklaşık 240 adet bakım yeridir. Bakım yeri ihtiyacının 200’ü kanser hastaları ve 40’ı başka hastalar içindir. Nüfusun ortalamasının artmasıyla kanser vakaları da çoğalmaktadır. Aynı zamanda tedavi yöntemleri gelişmekte ve buna dayalı olarak da kanser sebepli ölümlerin artışı yavaşlamaktadır. Son zamanlarda yaşam sonu bakıma dikkat çekilmeye başlanmıştır. Dolayısıyla da yaşam sonu bakım hizmetlerinin yakın gelecekte genişletilmesi beklenmektedir. Bu da yaşam sonu bakımda, toplum çevirmenliğine dair ihtiyacın artabileceğini bildirmektedir.

Başarılı bir çeviri ancak iyi bir ön hazırlıkla mümkündür. Konu ile ilgili terminoloji çalışması, ön hazırlığın önemli bir bölümünü oluşturur. Dolaysısyla da tercümanlar için güvenilir, sağlam, güncel ve geniş kapsamlı sözlüklerin ve materyallerin önemi büyüktür. Finlandiya’da bu kriterlere uygun Fince-Türkçe sözlük bulunmamaktadır. Şehir kütüphanelerinde bulunan sözlükler genel sözlük olmakla birlikte içerdikleri kelime sayısı pek azdır. O sebeple Yasam sonu bakım terimleri ile ilgili bu sözlüğe ihtiyaç vardı.

Anahtar kelimer: Yasam sonu bakım, terminoloji, Toplum çevirmenliği, Sağlık